Istnieje wiele form i płaszczyzn związanej ze zdrowiem aktywności
ruchowej tak dzieci, jak i dorosłych. Zaliczyć do nich można :
- Gry i zabawy ruchowe – wiążą się
z wykonywaniem ruchów, głównie lokomocyjnych, wymagających szybkości,
zręczności i wysiłku. Zaspokajają one naturalną potrzebę ruchu dziecka,
zapewniając mu harmonijny rozwój psychiczny i fizyczny. Wskazane formy
aktywizacji wdrażają do czynnego wypoczynku, uczą też współdziałania i
szlachetnej rywalizacji.
- Innym sposobem aktywizacji fizycznej i
jednocześnie zdrowotnej jest rekreacja. Termin rekreacja służy do
określenia różnorodnych form aktywności, podejmowanych poza obowiązkami
zawodowymi, domowymi i społecznymi dla odpoczynku, rozrywki i
samodoskonalenia. Łaciński termin recreo, znaczy: odnowić, ożywić,
orzeźwić, pokrzepić. Istnieją różne formy rekreacji, wśród nich
rekreacja fizyczna. Należy zgodzić się z autorami, że rekreacja fizyczna
jest elementem biologicznym nakazem; jest moralnym obowiązkiem
współczesnego człowieka. Nie można stawiać na jednej płaszczyźnie
rekreacji fizycznej z innymi formami rekreacji, tzn. tego co konieczne z
tym, co pożyteczne i przyjemne (turystyka, sport, środki masowego
przekazu, teatr, wystawy, muzea itp.). Deficyt aktywności ruchowej musi
być kompensowany przez zajęcia rekreacyjne w czasie wolnym.
Każde
pokolenie posiada swój specyficzny system wartości. Dotyczy to również
aktywności ruchowej. Należy dać młodemu pokoleniu szansę posiadania
własnych form aktywności ruchowej. Muszą one odpowiadać potrzebom i
wyobrażeniom młodego pokolenia, a jednocześnie muszą być zgodne z
aktualnymi tendencjami, dążeniami i wymogami życia
społeczno-kulturalnego. Wiek dorastania jest bardzo dobrym momentem, aby
zachęcić do takich właśnie form aktywności ruchowej.
Szczególnie na
przestrzeni ostatnich lat sposoby dowartościowania się społeczeństwa
poprzez aktywność fizyczną uległy bardzo dynamicznym zmianom.
Wykształciło się kilka nurtów, które pełnią ówcześnie rolę wiodącą.
Najbardziej rozpowszechnianą formą jest aerobik.
- Aerobik – szerszym
znaczeniu - rozumiany jako forma dbałości o zdrowie, wszechstronny i
harmonijny rozwój organizmu. Stosowane są w nim ćwiczenia aerobowe,
wykonywane kosztem tlenu dostarczanego do pracujących mięśni.
Charakteryzuje je zaangażowanie dużych grup mięśniowych, są jednostajne,
trwają odpowiednio długo. Do ćwiczeń aerobowych można zaliczyć zarówno
ćwiczenia gimnastyczno-taneczne przy muzyce, jak też: step aerobik,
marsz, bieg (jogging), bieg narciarski, jazdę na rowerze, pływanie,
taniec i gimnastykę.
- Aerobik – w znaczeniu wąskim – są to utrzymane w
szybkim tempie ćwiczenia fizyczne przy muzyce o charakterze
gimnastyczno-tanecznym, kształtujące głównie cechy wytrzymałościowe.
Aerobik
może służyć jako forma przygotowania organizmu do wysiłku lub jako
pełna jednostka lekcyjna. Ćwiczenia tej formy aerobiku powoduje głównie
obniżenie masy ciała, a przede wszystkim zasobów tłuszczu w organizmie.
Aerobik
jest formą cały czas ewoluującą i powstało wiele odmian. Jedną z nich
jest step aerobik – forma gimnastyki polegającą na wchodzeniu i
schodzeniu ze specjalnego schodka w rytm muzyki. U ćwiczących step
aerobik można zaobserwować nawet przyrost ogólnej masy ciała, ponieważ
dochodzi tu do spadku masy tłuszczowej ciała i wzrostu masy mięśniowej –
głównie pasa biodrowego. Pozwala to na harmonijne ukształtowanie
sylwetki i poprawienie wydolności fizycznej.
Nieco inną odmianą formą
aktywności ruchowej od aerobiku jest
kalanetik. Jest to program
łagodnych i delikatnych ćwiczeń angażujących powierzchowne i głębokie
grupy mięśniowe. Ćwicząc kalanetik przyjmuje się pozycje izolowane,
niepowodujące przeciążeń układu kostno-szkieletowego. W czasie ćwiczeń
ruchy są minimalne, bardzo łagodne, delikatne i płynne.
Trudniejszą i
skuteczniejszą formą kalanetiku jest
superkalanetik. Służy on
zaspokajaniu rosnącej potrzeby aktywności ruchowej u osób, które już
ćwiczą callanetics. Są to być nieciekawe, z punktu widzenia nastolatki,
formy ruchu, ale prawidłowo i wytrwale stosowane są receptą na zdrowie i
dobre samopoczucie. Likwidują stres, napięcie psychiczne oraz dają
możliwość odczucia zadowolenia z własnego ciała.
Następną formą jest
stretching. Jest to stopniowe i ostrożne rozciąganie mięśni według
metody „napiąć – rozluźnić – rozciągnąć”. Poprawia ono ruchomość stawów i
elastyczność mięśni. Po ćwiczeniach odczuwa się lekkość i
zrelaksowanie, przeciwdziała się sztywnieniu stawów oraz pomaga
wyeliminować z organizmu toksyny, co usuwa zmęczenie.
Inną formą
zachęcania do dbałości o zdrowie poprzez ruch jest
taniec. W pojęciu
słownikowym są to rytmiczne ruchy ciała, zwłaszcza nóg, wykonane w takt
muzyki jako rozrywka towarzyska lub jako forma obrzędowa. Jest to jedna z
najstarszych i najbardziej pierwotnych form ruchu. Taniec jest bardzo
wszechstronną formą oddziaływania na organizm człowieka. Każda jego
odmiana w swój specyficzny sposób wpływa na podniesienie poziomu kultury
muzycznej i ruchowej, kształci sprawność ruchową (harmonijny i
wszechstronny rozwój organizmu). Poza tym wzbogaca osobowość ucznia,
rozwija i doskonali nawyki muzyczno-ruchowe, wyrabia poczucie piękna i
jest źródłem doznań estetycznych.
Przedstawione wyżej formy
aktywności ruchowej:
aerobik, stretching, callanetics i taniec, wpływają
na kształtowanie prozdrowotnych postaw w wieku dorastania. Oddziałują
one bardzo wszechstronnie na młodego człowieka: na sferę fizyczną,
psychiczną i odczucia społeczne. Pokazują drogę do samodzielnego
optymalnego ukształtowania parametrów własnego ciała, do odczuwania
stanów zadowolenia i wrażeń estetycznych związanych samoakceptacją i
wreszcie do odnalezienia swego miejsca w społeczeństwie (np. szkoła,
klasa, rodzina) poprzez działania, które powinny być w pełni akceptowane
społecznie.
Źródło : http://www.edukacja.edux.pl/p-5857-aktywnosc-ruchowa-dzieci-i-mlodziezy.php Opr. mgr Zofia Serwińska